اصول و مبانی مدیریت از نگاه امام علی (علیه السلام)
عنوان تحقیق پایانی:اصول و مبانی مدیریت از نگاه امام علی(ع)
محقق: خدیجه خدری
استاد راهنما:آقای مهدی افچنگی
چکیده:
انسانها که به صورت اجتماعی زندگی می کنند نیازمند سازماندهی، برنامه ریزی و تصمیم گیری هستند که آنها را به اهدافشان رهنمون سازد. از آنجائیکه که دین اسلام دین جامع و کاملی است توجه و اهمیت زیادی برای مناسبات انسانی در جامعه اسلامی قائل است، بدیهی است که برای رساندن پیروانش به سعادت به مدیریت به عنوان یک اصل مهم توجه داشته باشد از این رو اسلام و سنت معصومین علیه السلام مشحون از اصول، نکته ها و ظرایف مدیریتی است که می¬تواند راه گشای امور در جامعه اسلامی باشد.امام علی علیه السلام به عنوان اولین حاکم (حقیقی) اسلام بعد از حضرت رسولدر دوران خلافت خود مدیریت را به عنوان محور و قطب دانسته¬اند و تمام مسائل را در جامعه ی اسلامی بر محور مدیریت خلاصه می کنند. در شیوه ی حکومت داری،در سخنان گهربارش به خصوص فرمان تاریخی شان به مالک، تمام وظایف و زوایای مدیر و مدیریت را بیان کرده اند. مدیریت و ارکان سازنده آن که پایه و اساس و اصول مدیریت سالم می باشد، افرادی که در راس حکومت و مدیریت کردن قرار می گیرند، باید چه کسانی باشند و چه خصوصیاتی داشته باشند، و شیوه های مختلف کنترل نظارت از جمله مواردی است که ایشان به دقت و ظرافت طرح نموده اند. ارکان اصلی مدیریت را از نظر امام برنامه ریزی، تصمیم گیری و … می باشد و از آنها بحث نموده¬اند و برای افرادی که در راس امور قرار می گیرند ویژگی هایی را مطرح نموده اند که این ویژگی ها به سه گروه تقسیم شده اند. ابتدا معیارهای تخصصی مثل علم و تخصص، تجربه، حسن تدبیر و … و معیارهای ارزشی مثل سخاوت، وفاداری، عدالت و انصاف و … و معیارهای مکتبی مثل ایمان و تقوا، اطاعت از خدا و توانایی در کنترل نفس می باشد.کنترل و نظارت- هم از درون فرد و هم از بیرون فرد - دو مولفه ای است که امام بدانها اهتمام زیادی داشتند. نظارت از بیرون مثل رعایت کردن و دقت می باشد و نظارت بر درون که همان خود کنترلی می باشد.
واژگان کلیدی:
مدیریت، برنامه ریزی، تصمیم گیری، سیاست، عدالت، نظارت کنترل